Jo Hoff: 'Achteraf hadden we nooit bij zijn ouders moeten introuwen'

‘In 1954 zijn we getrouwd. Ik ben bij mijn man ingetrouwd. Ze hebben een nieuwe keuken in de boerderij gemaakt. Achteraf hadden we nooit bij zijn ouders moeten introuwen. Je was nooit vrij. We zaten altijd samen in de keuken. We hadden alleen een slaapkamer voor onszelf. ‘s Avonds in bed kon je rustig met elkaar praten, anders niet. Maar het kon niet anders. Jan was enige zoon. Je dacht er niet aan om het huis te splitsen.

Ik hielp met melken. Verder heb ik op de boerderij niet veel geholpen. Mijn schoonmoeder zei anderdaags: “Jo, daar heb je de portemonnee liggen, daar de boekhouding. Als je wat wilt hebben, hoef je mij niets te vragen. Blijf jij maar mooi binnen. Ik ga mee naar buiten.” Ze deed niets anders dan boerenwerk. Een hartstikke goed mens. Ik heb er nooit woorden mee gehad. Ze werkte altijd hard. Vader was in sommige dingen niet zo gemakkelijk.

Mijn schoonouders zijn meegegaan hier naar de boerderij. Wij zaten alle dagen bij elkaar. Zij hadden een kamer beneden. Wij sliepen boven. De buren waren ook ingetrouwd. Die ouwelui zijn ook meegegaan. Daags waren ze bij elkaar, maar ‘s avonds konden ze naar boven gaan. Daar hadden ze een eigen woonkamer. Wij hebben daar nooit aan gedacht. We zijn er toen ingetrouwd en samen hierheen gegaan. We hebben ze beide aan het einde geholpen. Begin ‘70 zijn ze overleden: eerst oma en drie jaar later opa.

Oma was haar laatste jaren dement. Ik heb haar helemaal verzorgd. Het was zo’n stakker. De dokter zei ieder keer: “Hoff, je vrouw moet naar een verzorgingstehuis.” De rest van de familie wilde er niet van weten. De dokter zei: “Doen het dan voor Jo.” Ik had ook vier kinderen en de boerderij erbij. Maar ik hield mij altijd stil. Op een keer had oma de armen en benen helemaal kapot. Ze klaagde nooit. Het was een doodgoed mens. Toen mijn schoonfamilie dat zag zeiden ze: “Nee, dat kan toch niet zo. Moeder moet weg.” Ze is opgegeven voor het Krönnenzommer. Gelukkig is ze de nacht voor haar vertrek overleden. Dat was het beste voor haar, maar ook voor ons. Anders hadden wij later te horen gekregen dat wij haar hadden weggedaan.’