image/svg+xml

Derk te Rietstap: 'Aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven'

Verhaal

Derk te Rietstap: 'Aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven'

Plaatje bij verhaal: aardappels_rooien.jpg

'In het begin hadden we een traditioneel akkerbouwbedrijf van bijna 30 hectare. De laatste koe heb ik direct weggedaan; een veehouder ben ik niet. We verbouwden fabrieksaardappelen, een beetje suikerbieten en voor de rest graan. De aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven. Daar moest je het eigenlijk van hebben. Je kunt niet elk jaar op hetzelfde perceel aardappelen verbouwen, dus je moet aan vruchtwisseling doen. Daarom wisselde je het af met graan en suikerbieten.

Wij brachten onze aardappelen naar de coöperatieve aardappelmeelfabriek Onder Ons in de Krim, die is opgegaan in de Scholten Honig groep. Later is dat overgenomen door de Avebé. De suikerbieten gingen naar de coöperatieve suikerfabriek van Suiker Unie in Hoogkerk bij Groningen, het graan ging naar de vrije handel, meestal via ter Haar in Dedemsvaart. We waren dus niet alleen maar bij de coöperatie. Ik zag het voordeel van de coöperatie wel, maar het is ook een kwestie van vraag en aanbod.

Paarden heb ik niet meer gebruikt. We hadden al een eigen trekker. Verder stond de mechanisatie nog in de kinderschoenen. Het poten van aardappelen ging nog met de hand. Alleen het maken van pootgaten ging machinaal. Daarna liep je met een schort vol pootaardappelen over het land en mikte je een aardappel in het gaatje en trapte hem met je voet dicht. We hadden een medewerker die daar zo handig en snel mee was. Onvoorstelbaar!

Suikerbieten waren ook een arbeidsintensief gewas. Tegenwoordig zaai je alle bietenzaden apart, maar toen stonden er drie, vier plantjes bij elkaar die je met de hand op één moest zetten. Het onkruid moest nog op de knieën bestreden worden. Ik heb heel wat uren op de knieën tussen de suikerbieten gekropen! Aan 1,5 hectare bieten had je je handen vol om die schoon te houden. Ik had er een vreselijke hekel aan. Aan het einde van het seizoen had je geen vel meer op je knieën zitten. Ik heb er nog wel lappen met groene zeep omheen gebonden. Eind jaren zestig kwamen de bestrijdingsmiddelen. Het was ongelofelijk dat je er met een spuit overheen kon gaan en het onkruid zomaar doodging. Dat is een ontzettend grote omslag geweest in de hele bedrijfsvoering. Het opende mogelijkheden om je bouwplan anders in elkaar te steken. Die 1,5 hectare bieten konden er 10 worden. Dat ging ten koste van het graan.

Mijn moeder heeft altijd werknemers in dienst gehad. Toen ik voor mijzelf begon in 1968 hebben we van de laatste werknemer afscheid moeten nemen. Dat vond ik best moeilijk, want we hadden een goede samenwerking. Het kon gewoon niet meer uit. Door de mechanisatie en de opkomst van de bestrijdingsmiddelen kon ik het ook alleen wel af. Daar was ook wel begrip voor van zijn kant. Het was geen vetpot. Veel mensen hadden het over die ‘dikke boeren’ als het om akkerbouwers ging. Ja, er stond een groot bedrijfsgebouw op hun grond, maar daar kun je niet van eten. De opbrengsten waren niet zo dat je daar vorstelijk van kon leven. Die eerste jaren hebben we nauwelijks iets verdiend. Je hebt een behoorlijk bedrijfsrisico dat een oogst minder uitvalt. De opbrengsten waren ook nog niet geweldig hoog in die jaren.  

Een veehouderij draait het hele jaar door. Akkerbouw is meer seizoenwerk. Vroeg in het voorjaar begon je met de grond klaar te maken. Als eerste zaaide je het graan. Als je wintergraan had, deed je dat al in de herfst. Na het graan kwamen de bieten en de aardappelen. Aan de aardappelen had je het meeste werk, maar dat was ook het product met het meeste rendement. De granen kwamen als eerste weer van het land af. Dat begon in juli al. Nu gaat dat met hele grote combines, maar toen was je tijden met die oogst bezig. In hoofdzaak bestond het graan in deze streek uit gerst. Er was ook wel wat tarwe, rogge en haver. In het najaar kwamen de aardappelen en bieten van het land. Je leverde de oogst af in termijnen. De winter was een rustiger periode en de uitgelezen tijd om met het onderhoud van machines bezig te gaan. Met mijn jongere buurman lagen we hele dagen hier in de schuur aan machines te sleutelen.'

Trefwoorden:Akkerbouw, Personeel, Project Streekcultuur, Bedrijf
Periode:1965-1975
Locatie:Kloosterhaar
Thema's:Personeel, Akkerbouw

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.